راوی: آقای رمضانی
استان: قم

بیوگرافی:
اینجانب، دانش‌آموخته سطح ۴ حوزه علمیه قم هستم. حدود ۱۵ سال پیش، در کنار دروس حوزوی، با زبان انگلیسی آشنا شدم و به‌صورت تخصصی در این زمینه تحصیل کردم. هم‌اکنون در حوزه شیعه‌شناسی، تاریخ تشیع و تدریس زبان انگلیسی فعالیت دارم.

فعالیت‌ها:
برای فعالیت در حوزه گردشگری، به‌ویژه گردشگری دینی، زبان به‌عنوان ابتدایی‌ترین ابزار ضروری است. از دوره راهنمایی و متوسطه اول در اصفهان، به زبان انگلیسی علاقه‌مند بودم. در محله‌مان، که گردشگران خارجی حضور داشتند، دوست داشتم با آن‌ها گفت‌وگو کنم و فرهنگ ایرانی، اسلامی و شیعی را به آن‌ها معرفی کنم.

به‌صورت رسمی، فعالیتم در حوزه گردشگری از زمان ورود به حوزه علمیه و پیگیری تخصصی زبان انگلیسی آغاز شد. آن زمان، گردشگری دینی و تبلیغ برای گردشگران خارجی به‌صورت رسمی از سوی نهادهای جمهوری اسلامی یا شهر اصفهان حمایت نمی‌شد. به همین دلیل، با چند نفر از دوستان طلبه که زبان انگلیسی می‌دانستند، به میدان امام اصفهان می‌رفتیم و هر روز با گردشگران گفت‌وگو می‌کردیم. بدون حمایت رسمی، حدود دو تا دو و نیم سال، روزانه ۳ تا ۴ ساعت در مسجد امام به این فعالیت مشغول بودیم. این کار را با اشتیاق انجام می‌دادیم، زیرا می‌دیدیم که حرف جدیدی به گردشگران ارائه می‌شود و می‌توانیم با دوستی و گفت‌وگو، اسلام‌هراسی را از ذهن آن‌ها پاک کنیم.

در سال ۱۳۹۲، پس از آمدن به قم و پیوستن به مؤسسه بین‌المللی المرتضی، فعالیت‌های گردشگری‌ام را به‌صورت سازمان‌یافته ادامه دادم. گروه‌هایی از طلاب را به شهرهایی مانند شیراز، کاشان و اصفهان اعزام می‌کردیم تا به گردشگران خدمات ارائه دهند.

خاطرات:
خاطرات بسیاری از این فعالیت‌ها دارم. در امامزاده علی‌بن حمزه در شیراز، گردشگران وارد سالنی با آینه‌کاری‌های خیره‌کننده می‌شدند و تحت تأثیر زیبایی آن قرار می‌گرفتند. در یکی از این برنامه‌ها، گروهی از اساتید روان‌شناسی از کشورهای آسیای میانه، از جمله روسیه، که عمدتاً خانم‌های جوان بودند، حضور داشتند. تاریخچه شیراز را برایشان توضیح دادم و گفتم: «وقتی وارد می‌شوید، با زیبایی‌های آینه‌کاری مواجه خواهید شد. می‌توانید عکس بگیرید، اما سعی کنید لحظه‌ای با خدا گفت‌وگو کنید.» پس از بازدید، ۳۰ تا ۴۰ نفر از آن‌ها با چشمان اشک‌بار بازگشتند و تجربه‌ای معنوی را توصیف کردند.

در خاطره‌ای دیگر، یک گردشگر اروپایی پس از بازدید گفت: «باید درباره اسلام تحقیق کنم.» این بازخوردها خستگی‌های ما را از بین می‌برد.

چالش‌ها:
گردشگری دینی با مشکلاتی مواجه است. برخی افراد محلی دیدگاه مثبتی به این فعالیت‌ها ندارند و گاهی به روحانیون متلک می‌گویند. همچنین، در برخی مساجد و اماکن گردشگری که پتانسیل بالایی دارند، هیئت‌امنا یا امام جماعت با این فعالیت‌ها موافقت نمی‌کنند و مانع‌تراشی می‌کنند.

برای رفع این مشکلات، نهادهای مرتبط باید به‌صورت جدی وارد عمل شوند. پیشنهاد می‌کنم دوره‌های آموزشی با همکاری حوزه علمیه برگزار شود و کارت رسمی «راهنمای گردشگری دینی» صادر گردد. این کارت می‌تواند نشان‌دهنده آموزش‌دیدگی فرد باشد. حضور افراد غیرآموزش‌دیده، حتی اگر طلبه یا بسیجی باشند، ممکن است به دلیل ناآشنایی با ظرافت‌های این کار، به وجهه تشیع آسیب بزند. باید در گفت‌وگو، عکاسی و رفتارها دقت کرد تا از هرگونه سوءتفاهم جلوگیری شود.

دیدگاه‌ها:
ایران پتانسیل بالایی در گردشگری دارد و می‌تواند رتبه اول را در جهان کسب کند. رایزنان فرهنگی باید ایران را بهتر معرفی کنند و از ظرفیت سازمان‌های غیردولتی و NGOهای مردمی برای سازمان‌دهی تورهای گردشگری استفاده شود. نهادهای دولتی باید پشتیبانی کنند و بسته‌های گردشگری جذابی طراحی شود تا مورد استقبال گردشگران قرار گیرد.