گروهی از افراد دغدغه‌مند در زمینه انتخابات در استان فارس بر این شدند تا با طراحی سامانه‌ای، فرصت تبلیغات به‌طور عادلانه برای تمامی کاندیدها به‌صورت رایگان فراهم شود. در ادامه روایت آقای رستگار در رابطه با فعالیت‌های انجام شده در «سامانه سمک» را می‌خوانیم.
مقام معظم رهبری، بارها تأکید کردند که این مشارکت را باید بالا ببریم. اینکه تنها خودمان شرکت کنیم، کافی نیست. ایشان فرمودند که باید بقیه را هم دعوت کنیم که در انتخابات شرکت کنند و یک فضای پرنشاطی در موضوع انتخابات ایجاد شود. دغدغه‌مندان و همهی آن کسانی که گوش‌به‌فرمان مقام معظم رهبری هستند، فعال شدند و دنبال یک راه‌حلی بودند که ما چه کنیم تا این مشارکت بالا برود؟
در نقاط مختلف کشور، گروه‌های مختلف با دغدغه‌های متفاوت، به تفکر و بررسی نشستند تا راهکارهایی پیدا کنند که مشارکت مردم در انتخابات افزایش یابد و همچنین بتوانند در این مسیر مؤثر باشند. مقام معظم رهبری نیز تأکید دارند هر فردی که مخاطب دارد، باید منادی مشارکت مردمی در انتخابات باشد؛ از علمای اعلام گرفته تا اساتید دانشگاه، رسانه‌ها و حتی اعضای خانواده‌ها، همه باید برای ترغیب مردم به حضور در انتخابات اقدام کنند. با توجه به این نکته، در اینجا می‌خواهیم بررسی کنیم که چه اقداماتی برای ارتقای مشارکت مردم در انتخابات انجام شده است.یکی از مسیرهایی که در حال حاضر در کشور دنبال می‌شود، تبیین و توضیح مسائل مرتبط با انتخابات است. این همان کاری است که به‌طور گسترده توسط رسانه‌ها و دیگر فعالان در حال انجام است؛ مانند گفتگوهایی که در مورد ضرورت مشارکت مردم و پیام‌های مقام معظم رهبری در این زمینه صورت می‌گیرد. در حال حاضر، بسیاری از کانال‌ها و گروه‌های مختلف، دعوت به مشارکت در انتخابات می‌کنند و با استفاده از ابزارهایی مانند روزشمار و دیگر روش‌های تبیینی، مردم را به حضور در انتخابات تشویق می‌نمایند. البته این اقدام بسیار مهم است، اما در اینجا می‌خواهیم به یک سطح عملیاتی‌تر پرداخته و به جای تکیه صرف به مباحث نظری، یک میدان کار واقعی طراحی کنیم.برای ارتقای مشارکت مردم، لازم است تا عملیاتی مبتنی بر نیازهای واقعی و مقدماتی انتخابات انجام شود. به همین دلیل، ما تصمیم گرفتیم یک طرح عملیاتی پیاده‌سازی کنیم که با فضای تئوری و انتزاعی فاصله داشته باشد. این طرح، ایجاد سامانه‌ای به نام «سامانه معرفی کاندیداها» بود. این سامانه در استان فارس به‌طور آزمایشی پیاده‌سازی شد و هدف آن فراهم آوردن یک فرصت برابر و عادلانه برای تمامی کاندیداها بود تا اطلاعات خود را وارد سامانه کنند و به صورت رایگان در اختیار مردم قرار گیرد. این طرح با هدف دسترسی آسان مردم به اطلاعات کاندیداها و ایجاد فرصتی برای رقابت عادلانه، راه‌اندازی شد.صداوسیما نیز برنامه‌هایی مشابه در نظر گرفته است و قصد دارد تا فرصتی برابر برای کاندیداها فراهم کند تا بتوانند حدود بیست دقیقه در برنامه‌های تلویزیونی به معرفی خود بپردازند. این برنامه به‌طور سراسری در کشور در حال پیاده‌سازی است و شبکه‌های استانی نیز در این جریان به آن می‌پیوندند. با این حال، هزینه‌های این نوع تبلیغات در صداوسیما به‌شدت بالا است و برای کاندیداهایی که توان مالی کافی ندارند، می‌تواند مشکل‌ساز باشد. به این ترتیب، این هزینه‌های بالا باعث می‌شود که تنها کاندیداهایی که منابع مالی بیشتری دارند، بتوانند در معرض دید مردم قرار بگیرند و این خود نقطه ضعفی برای رقابت عادلانه محسوب می‌شود.
در همین راستا، سامانه «سمک» به‌عنوان بستری عملیاتی طراحی شد که به نامزدها این امکان را می‌دهد که به‌طور رایگان، اطلاعات خود را وارد کنند و با مردم در ارتباط باشند. به عنوان مثال در استان فارس، در حالی که بسیاری از کاندیداها به دلیل هزینه‌های بالای تبلیغات، از پوشش رسانه‌ای کافی محروم هستند، این سامانه فرصت‌های بسیار خوبی را در اختیار آنها قرار می‌دهد. به این ترتیب، هر کاندیدا می‌تواند بدون نیاز به صرف هزینه‌های هنگفت، اطلاعات و برنامه‌های خود را به مردم معرفی کند.در این سامانه، اطلاعات اولیه کاندیداها از جمله نام، نام خانوادگی و نام پدر وارد شده است. اطلاعات تکمیلی مانند عکس، رزومه، سوابق تحصیلی و برنامه‌های انتخاباتی به‌صورت تدریجی از طریق پیامک‌ها و ارتباطات مختلف جمع‌آوری شده و در اختیار عموم قرار گرفته است. با این روش، همه کاندیداها می‌توانند از فرصت برابر برای ارائه اطلاعات خود استفاده کنند و مردم نیز می‌توانند به راحتی به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.
برای تکمیل اطلاعات کاندیداها، از یک سیستم پیامکی و ایتا استفاده شد که کاندیداها به‌راحتی می‌توانستند اطلاعات خود را به‌روزرسانی کنند. حتی در روزهای نخست، بیش از ۱۴ درصد از کاندیداها از این فرصت استفاده کرده و اطلاعات خود را تکمیل کردند. سپس لینک‌های اختصاصی به هر کاندیدا ارسال شد تا آنها بتوانند به راحتی وارد سامانه شوند و اطلاعات خود را ویرایش کنند.علاوه بر این، برای تسهیل روند ارتباطات بین کاندیداها و مردم، گروه‌های مختلفی برای هر حوزه انتخاباتی در پیام‌رسان «ایتا» تشکیل شد. این گروه‌ها به کاندیداها این فرصت را می‌دهند که با رقبای خود در یک گروه مشترک حضور داشته باشند و مردم نیز بتوانند نظرات و برنامه‌های کاندیداها را به‌صورت مستقیم مشاهده کنند. این گروه‌ها، علاوه بر ایجاد فضای رقابتی سالم، به‌عنوان یک ابزار ارتباطی مؤثر، به تسهیل فرآیند انتخابات کمک می‌کنند.در این فرایند، موفقیت چشمگیری حاصل شد. در عرض چند روز، گروه‌های مختلف حوزه‌های انتخاباتی با استقبال گسترده مردم مواجه شدند و پیام‌ها در این گروه‌ها بیش از ۷ هزار بار مشاهده شدند. این نوع تعامل و ارتباطات، بدون هیچ‌گونه هزینه تبلیغاتی، به‌طور طبیعی در حال گسترش بود و شبکه‌ای مؤثر برای اطلاع‌رسانی به مردم ایجاد شده بود.در نهایت، هدف از این اقدامات، ایجاد فضایی است که در آن مردم بتوانند با دسترسی آسان و عادلانه به اطلاعات کاندیداها، انتخاب‌هایی عقلانی و مبتنی بر آگاهی انجام دهند. این فرایند نه‌تنها بر مشارکت مردم در انتخابات تأثیر مثبت می‌گذارد، بلکه به کاندیداهایی که از منابع مالی محدودی برخوردار هستند، این فرصت را می‌دهد که در این رقابت‌ها شانس خود را امتحان کنند. به عبارت دیگر، این طرح‌ها کمک می‌کند تا انتخابات عقلانی‌تر و مبتنی بر شایستگی‌ها باشد، نه بر اساس منابع مالی و روابط شخصی.ما در مسیر انتخابات، صرفاً یک ستاد تبلیغاتی ساده و معمولی نبودیم، بلکه یک ستاد انتخاباتی واقعی و عملیاتی راه‌اندازی کردیم؛ ستادی که علاوه‌بر تشویق مردم به شرکت در انتخابات، به دنبال ایجاد فضایی عادلانه و شفاف برای تمام کاندیداها است تا بر اساس توانمندی‌ها، هوش و ذکاوت خودشان، شانس برابر برای رقابت داشته باشند.در همان ابتدا، در سه روز اول از آغاز این طرح، حدود ۲۴ درصد از کاندیداهای ما اطلاعاتشان را ارسال کردند یا از طریق لینکی که در اختیارشان قرار دادیم، اطلاعات خود را در سامانه وارد کردند. این آمار اگرچه در مقیاس زمانی کوتاهی به دست آمده است، اما برای ما نویدبخش است و امیدواریم که با ادامه این روند، شاهد رقابت‌های سالم و واقعی در انتخابات استان فارس باشیم. این کار را با تمام قوا پیگیری می‌کنیم و یقین داریم که در نهایت یک جو رقابتی سالم در میان کاندیداها ایجاد خواهد شد.آنچه که ما در این طرح تدبیر کردیم، صرفاً یک ایده یا طرح انتزاعی نبود، بلکه یک کار عملیاتی و جدی بود که به آن امید داریم و معتقدیم با به‌کارگیری آن می‌توانیم هزاران مدل مختلف از بازی‌های انتخاباتی سالم و مؤثر را طراحی کنیم. به‌طور مثال، تصور کنید فردی به نام «حسین» که در رقابتی انتخاباتی قرار دارد، پسرخاله‌اش که «علی» نام دارد، از سیاست‌های موجود و رقابت‌های انتخاباتی اطلاعی ندارد و گاهی از درک درست فضای انتخاباتی فاصله دارد. حالا فرض کنید «حسین» در گفتگو با «علی» می‌گوید: «انتخابات مسئله‌ای حیاتی است و عدم مشارکت در آن می‌تواند بر روند آینده کشور تأثیر منفی بگذارد. مشارکت شما در انتخابات می‌تواند باعث ایجاد تغییرات مثبت شود و برای آینده کشور لازم است که افراد انتخاب شایسته‌ای داشته باشند». در چنین شرایطی، علی که پیش از این به دلایلی از فضای سیاسی دور بوده، تحت تأثیر سخنان حسین قرار می‌گیرد و در نهایت تصمیم می‌گیرد به او رأی دهد.به همین ترتیب، در این فرایند، هر کاندیدا به‌واسطه شبکه خود، می‌تواند رأی‌دهندگان را متقاعد کرده و به جمع حامیان خود اضافه کند. این شبکه‌های حمایتی می‌توانند از طریق سیستم‌های ارتباطی و رسانه‌ای توسعه یابند و ما هم به عنوان یک حامی این فرایند، برای کاندیداها و مردم فرصت‌های جدیدی ایجاد خواهیم کرد.
در استان فارس، با تأسیس این سامانه و ایجاد یک فضای رقابتی سالم، قصد داریم به کاندیداها فرصت دهیم تا اطلاعات خود را به شکلی شفاف در اختیار مردم قرار دهند. در این سامانه، کاندیداها قادر خواهند بود اطلاعات شخصی، تحصیلی، اجرایی و حتی برنامه‌های خود را وارد کنند و به این ترتیب، مردم نیز قادر خواهند بود با کاندیداها آشنا شوند و تصمیمی آگاهانه و عقلانی اتخاذ کنند.
در سه روز اول، با توجه به استقبال خوبی که از این طرح شد، چهار هزار نفر از مخاطبان ما به جمع کسانی پیوستند که در این فرایند شرکت کردند. این تعداد قابل توجه بوده و نشان‌دهنده اهمیت این طرح برای مردم است. مخاطبینی که ما جذب کردیم، تنها تعداد کسانی نیستند که صرفاً در فضای مجازی فعال هستند، بلکه این افراد با دغدغه‌های اجتماعی و سیاسی خود به این سیستم پیوسته‌اند. این به ما کمک می‌کند که ارتباط مستمر و معنی‌داری با آنان برقرار کنیم.
برای هر کاندیدا، صفحه‌ای اختصاصی در این سامانه طراحی کردیم که علاوه بر فراهم کردن فرصت‌های تبلیغاتی برای خود کاندیداها، فضای رقابتی بین آنها را نیز به وجود می‌آورد. رقابت‌هایی که در این گروه‌ها و صفحات به‌صورت زنده و آنلاین دنبال می‌شود، به کاندیداها این امکان را می‌دهد که به‌طور مستقیم با مردم ارتباط برقرار کنند و نظرات و دیدگاه‌های خود را ارائه دهند. این فضای آنلاین می‌تواند به یک بستر زنده و تعاملی در رقابت‌های انتخاباتی تبدیل شود که علاوه‌بر کاندیداها، مردم نیز در آن فعالانه مشارکت می‌کنند.
یکی از ابتکارات دیگر ما در این سامانه، امکان پخش زنده برنامه‌های تلویزیونی کاندیداها است. به‌طور خاص، با همکاری صداوسیمای استان فارس، قرار است برنامه‌های ضبط‌شده‌ای که کاندیداها در تلویزیون حضور پیدا می‌کنند، در صفحات شخصی آنان قرار گیرد. به این ترتیب، اگر یک کاندیدا در صداوسیما برای چند دقیقه صحبت کرده باشد، این برنامه‌ها می‌توانند به‌صورت مستقیم در صفحات شخصی کاندیداها در این سامانه پخش شوند. این اقدام به کاندیداها امکان می‌دهد که حتی اگر در صداوسیما وقت کافی برای سخنرانی نداشته باشند، بتوانند در صفحات خودشان این اطلاعات را با دقت بیشتری به مردم ارائه دهند.
این‌گونه نه‌تنها اطلاعات دقیق‌تری در اختیار مردم قرار می‌گیرد، بلکه فرصتی برای کاندیداها فراهم می‌شود تا برنامه‌های خود را به‌صورت مداوم و در بسترهای مختلف به مردم معرفی کنند. ما برای کاندیداهایی که تمایل دارند به‌صورت حرفه‌ای‌تر عمل کنند، پیشنهادهایی داریم که می‌توانند در بسترهای آنلاین مانند آپارات یا حتی از طریق پخش زنده در صفحات خود، محتواهای بیشتری تولید کنند. این روش می‌تواند به کاندیداها کمک کند تا ارتباط بیشتری با مردم برقرار کرده و برنامه‌های خود را بیشتر معرفی کنند.برای ما مهم است که در این فرایند، هیچ‌گونه فساد و اشتباهی در اطلاعات موجود نداشته باشیم. مسئولیت صحت اطلاعاتی که کاندیداها در اختیار ما می‌گذارند، بر عهده خود کاندیداها است و شورای نگهبان و مراجع ذی‌صلاح، نظارت بر آن را انجام داده‌اند. ما در این سامانه تنها بستری را فراهم کرده‌ایم که اطلاعات به‌درستی در اختیار مردم قرار گیرد. همه تغییرات در سامانه به‌صورت دقیق ثبت می‌شود تا در صورت لزوم، بررسی‌های لازم انجام گیرد. البته در این فرآیند هیچ‌گونه دخالتی از جانب ما صورت نمی‌گیرد و ما تنها نقش تسهیل‌گری را ایفا می‌کنیم.در نهایت، اگر دیگر استان‌ها یا شهرها نیز تمایل داشته باشند این سیستم را در مناطق خود راه‌اندازی کنند، ما آمادگی داریم که از نظر فنی به آنها کمک کنیم تا این سامانه‌ها را در مناطق خود پیاده‌سازی کنند. البته برای راه‌اندازی چنین سیستم‌هایی نیاز به همکاری فعال گروه‌های محلی و افرادی داریم که به این پروژه اهمیت داده و تمام تلاش خود را برای پیشبرد آن انجام دهند.با تمام این توضیحات، آنچه که از این طرح می‌توان استنباط کرد، این است که هدف اصلی ما در این فرایند، ایجاد فضایی شفاف، عادلانه و رقابتی برای تمام کاندیداها است. ما تلاش می‌کنیم این فرایند به شکلی پیش برود که هیچ‌کس به‌واسطه پول، قدرت یا روابط خاص خود نتواند از فرصت‌های نامشروع برای جلب رأی بهره‌برداری کند، بلکه تنها توانمندی‌ها، برنامه‌ها و تفکرات کاندیداها باید ملاک تصمیم‌گیری مردم باشد. این‌گونه است که مشارکت مردم در انتخابات، هم به‌طور معنادار بالا خواهد رفت و هم انتخاب‌های عقلانی‌تر و شایسته‌تری خواهد شد.