حجتالاسلام مجید دایی، مدیر مؤسسه «راه حق» است. وی در محرم 1401 پلتفرم دعوت را ایجاد کرد.هدف این است که طلاب باسواد و روضهخوان اعلام آمادگی کنند و کسانیکه میخواهند مراسم روضهخوانی در خانه، محل کار، مغازه و یا هر فضایی که امکانش هست، را برگزار کنند، هم درخواست بدهند تا بتوانند یکدیگر را بهراحتی پیدا کنند و با هم هماهنگ شوند. این پلتفرم بعد از طوفان الأقصی به برنامههای سخنرانی در این حوزه هم ورود کرده تا جریان تبیین و روشنگری تسهیل شود.
پلهای ارتباط
در هر موضوع و مناسبت به شکل متفاوتی عمل میکنیم. مثلاً برای مربی مدرسه ابتدایی فراخوان زدیم بعد اعتبارسنجی مفصل 5-4 مرحلهای داشتیم که حداقل سه ماه طول کشید. در بعضی از موضوعات باید فراخوان بدهیم و اعتبارسنجی بکنیم. در بعضی از حوزهها فرد قبلاً جایی بوده و اعتبارسنجی را انجام داده و میشود او را شناخت. در این موارد با تایید و کلیدی به اعتبارنامهای که مجموعه قبلی میدهد، اعتماد میکنیم. در روایت «آزادی قدس» همین بود یعنی آقایان رهبر، جهانشاهی و براتی همفکری کردند و لیستی را معرفی کردند و ما از همانها استفاده کردیم.
در این پروژه ما دو سطح داشتیم؛ در یک سطح حدود 50-40 نفر از بزرگوارانی در سطح کشور که بیشتر ساکن قم و تهران و تعداد محدودی از استان اصفهان و مشهد معرفی شدند که کمترین مدرک تحصیلی در میان این افراد کارشناسی ارشد مطالعات غرب آسیا از دانشگاه تهران را داشت تا افرادی مانند آقای رحماندوست و صفاداش که 80-70 جلد کتاب راجع به فلسطین نوشته است. اینها اساتید ملی این موضوع بودند و ما جلسات با اینها را هماهنگ میکردیم.
سطح دیگر هم درخواستهایی میآمد برای مدرسهای در یکی از روستاهای هرمزگان و این آن لایهای بود که آن را شناسایی نکرده بودیم ولی طبیعتاً ستادهای استانی خاتم از قبل میشناسند و ارتباط دارند. هر درخواستی که از استانی میآمد با معاون یا دبیر آن استان ارتباط میگرفتیم، آنها معرفی میکردند ارتباط برقرار میشد و جلسه برگزار میشد.
در سامانه سه فرآیند اصلی داریم. 1- فرآیند اعتبارسنجی مدعوین 2- فرآیند دریافت درخواست هست که آن درخواستدهنده ممکن است مدرسه، مسجد، هیئت، کارخانه یا هر جایی باشد. این درخواست کننده هم میتواند در سایت فرم مربوطهی مدنظرش را تکمیل کند، هم میتواند تماس بگیرد که ما از طرف او، فرم را تکمیل کنیم.
فرم شسته رفتهای که کد پستی و کد ملی نمیپرسد سوالاتی را میپرسد که کمک میکند جلسه با بهترین کیفیت برگزار شود.. کسی که قرار هست به آنجا برود باید بداند هدف جلسه چیست ؟ آدمهایی که آنجا هستند تحصیلاتشان چی هست؟
قلقگیری
من خودم طلبه هستم، به هیئتهای مختلف میروم و صحبت میکنم. بعد از اینکه چهار پنج جلسه در دو هیئت به جلسه میروم، متوجه میشوم که در این هیئت شمارهی یک اصلاً نباید از این استفاده کنم. نیازی نیست که بگویی مثلا این را امام فرمود. چون دیدم که تأثیری ندارد که به آن مخاطب بگوییم این را امام رضا فرمود یا از خودم میگویم یا مثلا پیتر گفت. برای همین آنجا نمیگویم این حدیث هست. هیئت ویژهای هست که دفعهی اول شاید اصلاً همین هیئت هست ولی در طول زمان دیگر عربی حدیث را هم میخوانم، حتی سندش هم ذکر میکنم چون آدمهای اهل این فضا هستند و کتابش هم برای آنها مهم است که حاجآقا از کدام کتاب میگوید؟ به عربی هم که میگویی آن را تا حد خوبی متوجه میشود. اگر بزرگواری که برای سخنرانی به آنجا میرود از این موضوع اطلاع داشته باشد، سخنانش را متناسب با آن فضا تنظیم میکند.
این مسئله راجعبه فلسطین هم صدق میکند. اگر الان فضای ذهنی مخاطبی که اینجا نشسته را بدانیم که چگونه است؟ مثلاً راجعبه این هست که چرا جمهوری اسلامی کم کمک میکند؟ توی همان فضا پیش میرود و منبرش را آماده میکند. ترتیب صحبتها و مقدمات را توی همان فضا جلو میبرد و به تعبیر یکی از اساتید از دقیقه اول میتواند توی خاک بزند. یکی از اساتید میگفت؛ وقتی این اطلاعات را به ما نمیدهند یعنی از طرف جاهای دیگر که اعزام میشوند و اطلاعات منتقل نمیشود، من مشغول قلقگیری میشوم پنج دقیقه اول با ادبیات مختلف و با زاویه نگاههای مختلف قلقگیری میکنم و بعد از پنج دقیقه که تازه قلق مخاطب دستم آمد، صحبت را شروع میکنم. آنجا پنج دقیقه مزایای سخنرانی را از دست داده اما اینجا کار میکند.
ما سخنران را عوض نمیکنیم ولی همان سخنران وقتی این اطلاعات را دارد، خیلی دقیقتر و بهتر عمل میکند.
این درخواستها چهطور به مخاطب منتقل میشود؟
ما یک لایه نوشتاری داریم که برخی به دلیل سن و سال و شأن و منزلت ویژهای که دارند، نمی توانیم به آنها بگوییم، به چنین نرمافزاری برو و درخواستها را ببین! اینها را تلفنی پیگیری میکنیم. مثلاً کسانی را در روضه خانگی داریم که استاد این کار هستند و سن و سالی از آنها گذشته است. این موارد را معمولاً اعلام نمیکنیم. خودمان را فنیتر نشان میدهیم تا کسانی را که مسلط به فضای مجازی و این گونه موارد نیستند، حذف نکرده و از ظرفیت آنها استفاده کنیم.
به غیر از این استثنائات بزرگواران مطلوب ما بعد از اعتبارسنجی وارد سامانه و سایت میشوند. آنجا پنلی دارند که سؤالات ما در آن نمایش داده میشود. ما موارد متعددی داریم که درخواست را میبینند و متوجه میشوند که متناسب با زمانبندی یا جغرافیایی که آن موقع حضور دارند، نیست. مثلاً فرض کنید کسی که غرب تهران است، درخواست شرق تهران را میبیند که واقعا نمی تواند پاسخگوی آن درخواست باشد یا سؤالات، موضوعات یا محتوای خاصی مدنظرشان هست که ایشان آن روز آماده نیست یا کلاً تمایلی ندارد در آن حوزه فعالیت بکند. بنابراین در اختیار خودشان هست که پذیرش را بزنند یا نه!
تسهیلگری
ما برای راحت شدن کار این بزرگواران مطلوب ربات متصل به سایت را هم در بله، تلگرام و سروش تعریف کردهایم. مخاطبین یک بار با شماره تلفن خودشان وارد ربات میشوند و بعد ربات اختصاصی خود شخص میشود. غالب مخاطبین ما از ربات چک میکنند و لازم نیست که رمز بزند و وارد سایت شود. همین که به پیامرسانش مراجعه کند و درخواست جدید را بزند برای او نمایش داده میشود یا به تعبیر دیگر اگر اینترنت گوشی روشن باشد، همان لحظه که درخواست جدید ثبت شود پیامی میآید که وقتی باز میکند توی ربات همان سوالات را به او نمایش میدهد و پایین سؤالات دکمهی پذیرش را دارد و اگر متناسب با احوالش باشد میتواند دکمه پذیرش را بزند.
در حالتهای مختلف روضههای خانگی، مربی و.. متوسط پاسخگویی زیر نیم ساعت هست یعنی یکی که میخواهد توی خانهاش روضه بگیرد یا در مدرسه راجعبه فلسطین برنامهای دارد و درخواستش را ثبت میکند، ما بهطور متوسط نیم ساعت نشده معلوم میکنیم که چه کسی میآید؟
وقتی که آن بزرگوار دکمه پذیرش را میزند برگزار کننده جلسه پیامکی را دریافت میکند.در آن پیامک اسم میزبان و آدرس منزل خودش را نوشتهایم که اگر نیاز داشتند هماهنگی بیشتری باهمدیگر داشته باشند. اگر فاصله زیاد باشد یا اینترنت نداشته باشد، یک هفته قبل از جلسه پیامکی برای یادآوری به آن طرف ارسال میشود. همچنین پیامک یادآوری هم روز قبل از جلسه فرستاده میشود. ما حتی پیامک یادآوری را یک ساعت قبل از جلسه هم فرستادهایم، زیرا فراموشی در زندگی کم تمرکز امروزی طبیعی است.
یک ساعت بعد از جلسه هم پیامک نظرسنجی فرستاده میشود که حاوی لینک نظرسنجی است. اگر نظرسنجی را تکمیل نکنند هفتهی آینده با آنها تماس میگیریم و تلفنی نظرسنجی را انجام میدهیم. همهی این پیامکهای یادآوری، نظرسنجی و تماس نظرسنجی هم از طرف میزبان و هم مأمور ما انجام میشود. در این نظرسنجیها تذکراتی که از دو طرف به طرف مقابل میرود را هم پیگیری و گاهی اعمال میکنیم. مواردی بوده که به تذکر جدی منتهی شده یا حتی بهصورت خیلی محدود عدم همکاری را اعمال کردیم و با آنها خداحافظی کردهایم یا مواردی بوده که مثلاً به میزبان اعلام کردم که سیستم صوت خود را باید تغییر بدهید. واقعاً مردم نمیتوانند با این سیستم ادامه دهند، یا مواردی بوده که در ساعتی که مینوشتند منظم نبودهاند و تذکر دادیم که قرار نیست که مثلاً فلان بزرگوار بیاید اینجا یک ساعت در مجموعهی شما معطل شود بعد سخنرانی کند. بناربراین نظرسنجیها مؤثر است و در کارمان تأثیر میگذارد.
از نظر مالی هم شفاف سازی کردهایم. در همهی درخواستها یکی از سؤالات این است که چه مبلغی مدنظرشان هست؟ جای نوشتن مبلغ خالی است تا هر چقدر که میخواهند بنویسند از 1000 تومان تا یک میلیون و ده میلیون تومان. هر مبلغی که مدنظرشان باشد آنجا مینویسند و میزبان میپردازد. سیستم ما هم پرداخت آنلاین دارد و هم حضوری و نقدی تقدیم میکنیم.
در مورد فلسطین جلسات وابسته به تبلیغات هست و دست خود ماست که چقدر تبلیغات کنیم؟ بعد از اینکه کم لطفی دوستان خاتم را دیدیم فیتیلهی تبلیغات آنها را پایین کشیدیم و حجم جلسات به شدت کاهش پیدا کرد.
این کار چالشهای مختلفی دارد. چالش اعتبارسنجی مردم بود که راهحل آن را پیدا کردیم و روی روال افتاده است. چالش مهم دیگر هزینه است. چنین کاری بعد از 10-5 سال باید خودگردان شود ولی نباید انتظار داشته باشیم از روز اول خودگردان باشد. ما از هرگونه حمایت مادی از خاتم محروم بودیم. یعنی حمایت خاتم از ما صفر بوده، علیرغم اینکه که از سال 98 طرح کلی سامانه را به همهی بزرگواران معاونین حقوقی خاتم و رئیس شورای اندیشهورز وقت، آقای خسروپناه ارائه دادیم. حالا جان میکَنیم که زنده بمانیم. نمیدانم چطور باید صدایم را به آنها برسانم؟
خیلی از چالشها حل شدنی است. هم نیرو انسانی قابل تأمین است هم مطلوب آن، شماره تلفن و راههای ارتباطی و کانالهای برگزارکنندگان جلسات را هم در حد خودمان پیدا کردهایم و در این 5 سالی که درگیر این چالشها بوده ایم، برای آنها جواب قطعی یا احتمالی پیدا کردهایم. جواب احتمالی به این معنا که احساس میکنیم جواب میدهد ولی باید آزمایش کنیم ولی قسمت مهم کار پشتیبانی آن است. ما سال 97 بود یا 98 بود با معرفی خاتم بهعنوان مؤسسهی اقتصاد فرهنگ خدمت آقای ایزدخواه رسیدیم و ایشان مشاورهی اختصاصی دادند و گفتند: این کار بعد از چند سال خودکفا میشود حالا اینکه بتوانیم این چند سال را با موفقیت طی کنیم، مهم است.
الان هشت مرکز استان در روضه خانگی فعال هستند. در موضوع مربی مدارس ابتدایی دو استان تهران و قزوین فعال هستند. در بعضی از استانها به صورت آزمایشی وارد شدیم ولی کار را گسترش ندادیم. روایت آزادی قدس فکر را در بیش از 15 استان و موضوع انتخابات را در 29 استان جلساتی را برگزار کردیم.
این طرح میتواند تجربه خوبی برای خیلی از مجموعههای فرهنگی باشد. ورود ما در موضوع روایت آزادی قدس، از تماس آقای دوست زاده شروع شد. یعنی دوست داشتیم که کاری انجام دهیم ولی چون نمی شناختیم و ارتباطات نداشتیم، عملاً امکان فعال شدن در این موضوع برای ما وجود نداشت. یکی از روزهای آذر یا دی ماه 1402 آقای دوست زاده که از قبل با سامانه آشنا بودند تماس گرفتند و گفتند: ما استاد معرفی میکنیم، پشتیبانی مالی هم میکنیم و شما این طرح را فعال کنید. این کار فعال شد ولو اینکه حمایت مالی آن تا فروردین و اردیبهشت 1403 معطل ماند.