راوی:
سعید کرمانی، متولد ۱۳۵۶، ساکن شهرستان سرخس هستم. سالها در حوزه آموزش قرآن و مدیریت دارالقرآن فعالیت کردهام و در دانشگاهها و نهادهای قرآنی مختلف تدریس و همکاری داشتهام.
نام مجموعه:
طرح تلاوت مفاهیممحور
استان:
خراسان رضوی، شهرستان سرخس
بیوگرافی:
سالها بهعنوان مربی قرآن خدمتگزار قرآن آموزان عزیز بودهام و به مدت هفده سال بهصورت رسمی و سیزده سال بهصورت غیررسمی مدیریت مرکز دارالقرآن را بر عهده داشتهام. همزمان با فعالیت در مراکز وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، دروس تخصصی علوم قرآنی، تفسیر و معارف اسلامی را در دانشگاههای پیام نور، آزاد و فرهنگیان تدریس کردهام. دارای مجوز تدریس دروس معارف اسلامی از نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه هستم. در حوزه قرآن با ارگانهای مختلف و با اقشار متنوعی از مردم ازجمله نوجوانان، جوانان و عموم مردم در کلاسهای آموزشی قرآن ارتباط داشتهام. همچنین در برگزاری محافل انس با قرآن، جشنوارهها، مسابقات، داوری کشوری در رشتههای تفسیر قرآن و نهجالبلاغه، عضویت در هیئت اندیشهورزی وزارت آموزشوپرورش و سایر فعالیتهای قرآنی حضور داشتهام. اخیراً نیز از آموزشوپرورش بازنشسته شدهام.
کادر اصلی:
اساتید و فعالان قرآنی شهرستان سرخس که علاوه بر تسلط بر هنر قرائت و صوت زیبا، دغدغه انتقال مفاهیم و اثرگذاری در مخاطب را دارند. این افراد اهل قلم و بیان هستند و با رویکردی هدفمند در اجرای جلسات قرآنی مشارکت میکنند.
شروع فعالیت:
از دوران نوجوانی و در حدود ۱۷-۱۸ سالگی با دغدغه اثربخشی آموزشهای قرآنی وارد این حوزه شدم. ابتدا جلسات مرسوم قرائت قرآن را به سمت تلفیق با مفاهیم سوق دادم و سعی کردم حتی تابلوهای جلسات را با عنوان “تلاوت و بیان مفاهیم قرآنی” تغییر بدهم. در جلسات ماه رمضان، مسابقات قرآنی و دیگر مناسبتها همیشه تلاش کردهام رویکرد مفاهیمی را برجسته کرده و آموزشهای قرآنی را با تدبر و تفسیر همراه کنم تا مخاطب بیشترین بهره را ببرد. این روند به تدریج به طراحی و اجرای طرح تلاوت مفاهیممحور منتهی شد.
فعالیتها:
اجرای جلسات تلاوت با بخش مفاهیم قرآنی، طراحی محافل موضوعی بر اساس مناسبتها و انتخاب آیات مرتبط، برگزاری مسابقات تفسیر و تدبر در کنار حفظ و قرائت، اجرای طرح بشرا در ماه رمضان با تأکید بر مفاهیم، تاکید بر پیوست مفاهیمی در آموزش حفظ و قرائت، و تلاش برای تربیت قاریانی که توان انتقال مفاهیم قرآنی را دارند، ازجمله فعالیتهایی است که تاکنون انجام دادهام. حتی در جلسات اداری، صبحگاه مدارس و دیگر فضاها، بر پیوست مفاهیم تأکید کردهام.
چالشها:
یکی از چالشها توقف آموزشها در گام اول یعنی صرفاً تلاوت قرآن است. بسیاری از مخاطبین به مرحله درک مفاهیم و عمل به آیات نمیرسند. از سوی دیگر، ادبیات برخی ترجمهها با نیازهای امروز مردم فاصله دارد و درکپذیر نیست. این باعث شده مردم نتوانند ارتباط روزمره و مؤثری با معانی قرآن برقرار کنند. همچنین جریان نداشتن واقعی قرآن در زندگی مردم ازجمله آسیبهایی است که باید برطرف شود.
بازخوردها:
مخاطبین بعد از تجربه حضور در جلسات مفاهیممحور احساس کردند که چقدر در جلسات مرسوم قبلی از معارف قرآنی بیبهره بودند. احساس تشنگی و نیاز به فهم قرآن در آنها بیشتر شده است. تجربه این جلسات نشان میدهد که بیان مفاهیم باعث افزایش علاقه و درک عمیقتر مخاطب شده است و جلسات اثربخشتری رقم خوردهاند.
موفقیتها:
طرح تلاوت مفاهیممحور با استقبال و اثربخشی در شهرستان سرخس مواجه شده و با همراهی اساتیدی که در حوزه قرائت، مفاهیم و بیان توانمند هستند، بهخوبی اجرا شده است. نتایج نشان داده که ترکیب تلاوت با ترجمه و تفسیر آیات منجر به انتقال مؤثر پیام قرآن شده و مخاطب را به فکر فرو برده است. این رویکرد کاملاً همراستا با تأکیدات مقام معظم رهبری در جلسه اول ماه مبارک رمضان سال ۱۴۰۲ است که فرمودند باید از جلسات تفننی عبور کنیم و تلاوت اثرگذار همراه با ترجمه و مفاهیم داشته باشیم. این شاخص یعنی «زادتهم ایماناً» هدف ماست تا با ارتقای سطح جلسات قرآنی، قرآن در زندگی مردم جریان یابد و صرفاً به هنر تلاوت محدود نشود.